การเลี้ยงปลาสวยงาม มีประวัติศาสตร์มาอย่างยาวนานในหลายประเทศ เช่น จีนและญี่ปุ่นที่ได้มีการพัฒนาสายพันธุ์ปลาสวยงามมาตลอดหลายร้อยปี และความนิยมเลี้ยงปลาสวยงามนี้ไม่ได้มีเพียงในเอเชียเท่านั้น แต่ยังกระจายไปทั่วโลก ถึงขนาดที่มีการจัดตั้งองค์กรที่ชื่อว่า Ornamental Fish International เป็นองค์กรที่จัดตั้งขึ้นเพื่อแลกเปลี่ยนความรู้และพัฒนาอุตสาหกรรมปลาสวยงามโดยเฉพาะ ดังนั้นการเลือกตู้ปลาเองก็เป็นสิ่งที่สำคัญมาก ๆ เช่นกัน ในบทความ วิธีการเลือกตู้ปลา สำหรับการตกแต่งภายในบ้านให้เหมาะสมกับที่อยู่อาศัยของคุณมากที่สุด เรื่องนี้ เราเลยอยากพาเพื่อน ๆ ทุกคนไปดูข้อที่ควรต้องรู้ก่อนที่จะซื้อตู้ปลากันครับ พร้อมวิธีเลือกตู้ปลาให้เหมาะกับคุณมากที่สุดด้วย
คืออะไร
- สำหรับผู้ที่กำลังสนใจอยากจะเริ่มเลี้ยงปลา การศึกษาวิธีการเลือกตู้ปลาให้เหมาะสมกับประเภทของปลาและสภาพแวดล้อมในการเลี้ยงเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่ง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของขนาดตู้ปลา วัสดุของตู้ปลา รวมไปถึงเรื่องแสงสว่างและระบบกรองน้ำ ซึ่งจะมีรายละเอียดดังต่อไปนี้
- เลือกขนาดตู้ปลาให้เหมาะกับสายพันธุ์และจำนวนปลาที่ต้องการเลี้ยง ก่อนที่จะซื้อปลามาเลี้ยง เราจำเป็นต้องศึกษาเกี่ยวกับสายพันธุ์ของปลาชนิดนั้น ๆ ให้ดีเสียก่อน ทั้งในเรื่องขนาดตัวเมื่อโตเต็มวัย ลักษณะนิสัยและที่อยู่อาศัยที่เหมาะสมของสายพันธุ์ ยกตัวอย่างเช่น หากคุณต้องการเลี้ยงปลาช่อนอเมซอนหรือที่เรียกกันว่าปลาอะราไพม่า ซึ่งเป็นปลาที่มีขนาดใหญ่มาก สามารถมีขนาดลำตัวยาวได้ถึง 4.5 เมตรเมื่อโตเต็มที่ จึงไม่เหมาะที่จะเลี้ยงในตู้ปลา ควรเลี้ยงในบ่อขุดมากกว่า นอกจากนี้ ยังต้องพิจารณาถึงจำนวนของปลาที่จะเลี้ยงตามความเหมาะสมของสายพันธุ์ เพราะปลาบางสายพันธุ์นั้นไม่สามารถเลี้ยงรวมกันหลายตัวในตู้เดียวกันได้ เช่น ปลากัด เพราะมีนิสัยค่อนข้างดุและอาจทำร้ายกันเองได้ ฉะนั้นหากต้องการเลี้ยงปลากัดมากกว่า 1 ตัว ก็จำเป็นจะต้องแยกตู้ปลาหรือขวดที่ใช้เลี้ยง เป็นต้น
- คำแนะนำ การเลือกตู้ปลาให้เหมาะสมนั้น ผู้เลี้ยงควรศึกษาข้อมูลของปลาที่เลี้ยงก่อน เช่น ขนาดตัวเต็มวัย จำนวนตัวที่ควรเลี้ยงที่เหมาะกับสายพันธ์ปลานั้น ๆ ความต้องการพื้นที่ขั้นต่ำของปลา หรือสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ ที่ปลาแต่ละพันธุ์ต้องการ ปลาบางสายพันธุ์ควรเลี้ยงแค่ตัวเดียวต่อตู้ หรือบางพันธุ์ควรเลี้ยงหลายตัว การเลือกขนาดตู้และจำนวนที่เหมาะสมจะทำให้ปลาไม่เกิดความเครียด สุขภาพแข็งแรง
- เลือกตู้ปลาที่ทำจากแก้วหรืออะคริลิค ทำความสะอาดง่าย ไม่เป็นฝ้า วัสดุที่นำมาใช้ทำตู้ปลาเป็นอีกปัจจัยที่เราควรคำนึง หากใครที่เน้นเรื่องความแข็งแรงทนทานเป็นหลัก เพื่อการใช้งานที่ยาวนาน เราขอแนะนำให้เลือกตู้ปลาที่ใช้วัสดุทำจากแก้ว เพราะนอกจากจะมีความสวยงามแล้ว ยังทนต่อการขีดข่วนได้ดีและยังทำความสะอาดได้ง่ายอีกด้วย แต่ข้อเสียคือ แตกง่ายและมีน้ำหนักค่อนข้างมาก โดยเฉพาะเมื่อใส่น้ำลงไปในตู้ ดังนั้นจำเป็นต้องหาที่วางที่สามารถรับน้ำหนักได้ดี อีกหนึ่งวัสดุที่ได้รับความนิยมก็คือ อะคริลิค ซึ่งเป็นพลาสติกประเภทหนึ่งที่ใสคล้ายกับแก้ว แต่จะมีน้ำหนักที่เบากว่าและมีความทนทานสูง ไม่แตกร้าวง่าย จึงกลายเป็นวัสดุที่ถูกนำมาใช้แทนแก้วในหลาย ๆ อุตสาหกรรม อย่างไรก็ตาม ตู้ปลาแบบอะคริลิคนั้นจะมีข้อเสียตรงที่เป็นรอยขีดข่วนได้ง่ายกว่า และหากมีตะไคร่น้ำขึ้นหรือเกาะเป็นเวลานานก็จะทำให้การทำความสะอาดนั้นยากกว่าวัสดุแก้ว
- คำแนะนำ อะคริลิคเป็นพลาสติกที่มีความทนทาน สามารถทนต่อแรงกระแทกได้ดี น้ำหนักเบา ตกไม่แตก ทำความสะอาดง่าย ไม่เป็นฝ้า แสงสามารถผ่านได้เยอะทำให้ตู้มีความใสและสามารถมองเห็นปลาได้ชัดเจน แต่มีราคาสูงและเกิดรอยขีดข่วนได้ง่ายหากใช้อุปกรณ์ทำความสะอาดไม่เหมาะสม ส่วนตู้ปลาที่ทำจากแก้วถือเป็นที่นิยมมากที่สุด เพราะหาซื้อง่าย ราคาถูก ทนต่อรอยขีดข่วน อีกทั้งยังทำความสะอาดง่าย ไม่เป็นฝ้า แต่อาจมองปลาในตู้ได้ไม่ชัดเจนหากกระจกหนาเกินไป และถ้าไม่มีความทนทานมากพอก็จะตกแตกได้ง่าย
- เลือกตู้ปลาที่มีพื้นที่สำหรับติดตั้งหลอดไฟให้แสงสว่าง แสงสว่างเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่เราไม่ควรละเลย เพราะแสงสว่างที่เหมาะสมจะช่วยให้ปลามีสีสันที่สวยงาม นอกจากตัวปลาแล้ว หลายคนอาจมีการเลี้ยงไม้น้ำต่าง ๆ ด้วย ซึ่งไม้น้ำเหล่านี้จำเป็นต้องอาศัยแสงแดดที่เพียงพอต่อการสังเคราะห์แสง จึงควรเลือกตู้ปลาที่มีหลอดไฟติดตั้งมาในตัวเพื่อความสะดวก หรือหากไม่มีก็ควรซื้อตู้ปลาที่เราสามารถติดตั้งไฟสำหรับเลี้ยงปลาได้ง่าย นอกจากนี้ แสงของไฟที่ใช้ติดตั้ง ควรเป็นแสงไฟที่ใกล้เคียงกับแสงของดวงอาทิตย์ ในส่วนของเรื่องกำลังไฟ ควรมีกำลัง 0.7 วัตต์ต่อน้ำหนึ่งลิตร เพื่อให้แสงสว่างทั่วถึง ยกตัวอย่างเช่น ตู้ 24 นิ้ว โดยปกติสามารถจุน้ำได้ประมาณ 21 ลิตร ดังนั้นควรใช้หลอดไฟที่มีกำลัง 15 วัตต์ เป็นต้น
- คำแนะนำ แสงสว่างเป็นอีกสิ่งที่สำคัญมาก ๆ ในการเลี้ยงปลาซึ่งคนนิยมใช้แสงสว่างจากหลอดไฟทดแทนแสงอาทิตย์ แสงสว่างจะช่วยให้ปลารู้เวลากลางวัน กลางคืน ซึ่งส่งผลต่อพฤติกรรมการกิน การนอน การใช้ชีวิต ช่วยให้ปลาเกิดความกระปรี้กระเปร่าและยังช่วยสังเคราะห์แสงให้พืชน้ำในตู้ ทำให้แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ในน้ำน้อยลงด้วยค่ะ ตู้ปลาที่เลือกมาควรมีขนาดพอดีกับหลอดไฟที่จะติดตั้งและควรมีฝาครอบใต้หลอดไฟก่อน 1 ชั้น เพื่อป้องกันไม่ให้ความร้อนจากหลอดไฟกระจายลงน้ำมากเกินไปและช่วยถนอมหลอดไฟอีกด้วย
- เลือกตู้ปลาที่มีระบบการกรองน้ำในตัว สำหรับใครที่ไม่มีเวลาทำความสะอาดตู้ปลาบ่อยหรือบางคนมีการจัดตู้ปลาด้วยไม้น้ำหลายชนิด การเปลี่ยนน้ำตู้ปลาบ่อย ๆ อาจไม่สะดวกและยุ่งยาก ดังนั้น ในการซื้อตู้ปลาจึงควรเลือกตู้ปลาที่มีระบบกรองน้ำในตัวหรือมีช่องทางให้เปลี่ยนถ่ายน้ำได้ง่ายขึ้น นอกจากเรื่องความสะอาดและความสะดวกแล้ว ระบบกรองน้ำในตัวยังมีประโยชน์กับปลาบางชนิดด้วย เพราะปลาบางสายพันธุ์มีความอ่อนไหวต่อน้ำโดยเฉพาะน้ำประปา เราจำเป็นต้องพักน้ำไว้ก่อนจะนำมาเติมในตู้ปลา ไม่ควรนำน้ำที่เพิ่งเปิดออกมาจากก๊อกน้ำมาใส่เลย เพราะในน้ำประปาที่เราใช้นั้นมีสารคลอรีนซึ่งเป็นอันตรายต่อปลา นอกจากนี้ การเปลี่ยนน้ำบ่อยอาจทำให้ปลามีอาการช็อกจากการถูกกระทบกระเทือนหรืออาจเกิดโรคจากอุณหภูมิน้ำที่เปลี่ยนแปลงบ่อยได้
- คำแนะนำ การเลี้ยงปลาให้สุขภาพดีสามารถทำได้โดยเลือกปลาที่สุขภาพดี ให้อาหารที่ดี และจัดเตรียมสภาพแวดล้อมที่ดีรวมไปถึงคุณภาพน้ำ การรักษาคุณภาพน้ำให้สะอาดสามารถทำได้โดยการกรองน้ำ ซึ่งข้อดีของการกรองน้ำ คือ ช่วยบำบัดของเสียที่เกิดจากอาหารกินเหลือหรือของเสียจากปลาได้ ซึ่งของเสียเหล่านี้จะทำให้น้ำขุ่นและสกปรก และเป็นสาเหตุที่ทำให้ปลาป่วยง่าย การกรองน้ำมีหลายวิธี แต่เพื่อความสะดวกของเจ้าของแนะนำให้เลือกตู้ปลาที่ระบบกรองน้ำในตัวจะช่วยประหยัดเวลาและประหยัดแรงได้เยอะ ยิ่งตู้ปลาที่มีของเสียเยอะจะช่วยทุ่นแรงได้เยอะ
คำถามที่มักพบเจอบ่อยเกี่ยวกับตู้ปลา
- ตู้ปลาหนึ่งใบจุปลาได้มากสุดกี่ตัว ? จำนวนปลาที่เลี้ยงได้ต่อตู้นั้นไม่มีสูตรคำนวณตายตัว แต่ให้ดูจากสายพันธุ์ปลา ขนาดตู้ ระบบกรอง ของตกแต่งในตู้ ให้เหมาะสม หากเป็นปลาที่มีนิสัยดุ ไม่เหมาะกับการเลี้ยงหลายตัว อาจเลี้ยงไว้เพียง 1 – 2 ตัวก็เพียงพอ แต่ถ้าเป็นปลาตัวเล็ก เช่น ปลาหางนกยูง ปลาทอง อาจเลี้ยงได้ 7 – 10 ตัวต่อตู้ ปริมาตรน้ำที่ปลาต้องการน้อยที่สุดต่อตัวคือ 35 ลิตรและจะเพิ่มขึ้นตามขนาดความยาวปลา
- จำเป็นต้องเปิดไฟตู้ปลาตลอดเวลาไหม? การเปิด-ปิดไฟนั้น แนะนำให้เลือกเวลาเปิดปิดเลียนแบบแสงธรรมชาติ คือ เปิดไฟช่วงกลางวัน ส่วนช่วงกลางคืนควรปิดไฟเพื่อให้ปลาได้พักผ่อน ด้วยความที่ปลาไม่มีเปลือกตาเวลานอนจะนอนไม่หลับตา หากเปิดไฟในช่วงกลางคืนด้วยจะทำให้ปลาต้องตื่นตัวตลอดเวลา ทำให้ปลาไม่ได้พักผ่อน สุขภาพไม่ดี ป่วยง่าย
- ควรล้างตู้ปลาทุก ๆ กี่วัน หรือ กี่สัปดาห์? ความถี่การล้างตู้ปลาขึ้นอยู่กับขนาดตู้ จำนวนปลา และปริมาณของเสีย หากจำนวนปลาน้อยอาจไม่ต้องล้างบ่อยเท่าตู้ที่เลี้ยงปลาเยอะโดยอาจล้างตู้สัปดาห์ละ 1 ครั้ง แต่ควรทำการเปลี่ยนน้ำบ่อย ๆ แทน ซึ่งทำได้ง่ายและเร็วกว่า อีกทั้งการเปลี่ยนน้ำจะช่วยยืดระยะเวลาการล้างตู้ออกไปและจะช่วยกำจัดของเสียที่เครื่องกรองอาจกรองได้ไม่หมด ความถี่ในการเปลี่ยนน้ำสำหรับตู้ปลาขนาดเล็กและขนาดกลางควรเปลี่ยนน้ำทุกสัปดาห์ ส่วนตู้ปลาขนาดใหญ่ควรเปลี่ยน 2 สัปดาห์ครั้ง
สรุป
การที่เรามีของสวยงามตั้งอยู่ในบ้านนั้นก็สามารถช่วยให้เราผ่อนคลาย ในเวลาที่เราเหนื่อย ๆ ได้เช่นกัน โดยเฉพาะตู้ปลาที่ถูกออกแบบมาอย่างดี ทั้งในเรื่องของดีไซน์และการจัดวาง จะยิ่งช่วยทำให้บ้านของคุณนั้นดูสวยงามน่าอยู่ได้มากยิ่งขึ้น เราก็เลยจัดทำบทความ วิธีการเลือกตู้ปลา สำหรับการตกแต่งภายในบ้านให้เหมาะสมกับที่อยู่อาศัยของคุณมากที่สุด เรื่องนี้ขึ้นมา เพื่อแนะนำเทคนิคและวิธีการเลือกตู้ปลาที่ทุกคนควรจะรู้เอาไว้มาฝากกัน ส่วนในครั้งหน้าเราก็จะพาทุกคนไปชมเหล่าตู้ปลารุ่นยอดฮิตในปีนี้กันครับ ห้ามพลาดเลย
