เชื่อว่าหลายคนคงเคยประสบปัญหาของใช้ภายในและนอกบ้านชำรุดเสียหาย ไม่ว่าจะเป็นอุปกรณ์โลหะขึ้นสนิม เฟอร์นิเจอร์ไม้ผุพัง หรือสีรั้วบ้านหลุดลอก ทำให้ต้องทิ้งของเหล่านั้นไปและซื้อของใหม่มาทดแทน แต่ทุกคนทราบหรือไม่ว่า อันที่จริงแล้วเราสามารถเปลี่ยนให้พื้นผิวชิ้นงานเก่ากลับมาใหม่ได้ด้วย ‘การทาสี’ ซึ่งหนึ่งในสีที่สามารถใช้ในการทาเพื่อรักษาสภาพชิ้นงานได้ดีคือ “สีน้ำมันเคลือบเงา” ที่มีคุณสมบัติเป็นสีเคลือบป้องกันความเสียหายไม่ให้เกิดกับอุปกรณ์ เฟอร์นิเจอร์หรือข้าวของเครื่องใช้ต่าง ๆ ทั้งเก่าและใหม่ เนื่องจากสีทาวัสดุนั้นมีหลายประเภท โดยมีทั้งสีทาเคลือบ สีทาทั่วไป และสีกันน้ำ วันนี้เราจึงนำเทคนิควิธีการเลือกสีน้ำมันเคลือบเงาประกอบกับคำแนะนำของช่างไม้และช่างโลหะมืออาชีพ มาฝากเพื่อน ๆ กันใน บทความ วิธีการเลือก สีน้ำมันเคลือบเงา ให้ถูกต้องตรงตามจุดประสงค์ในการใช้งานมากที่สุด เรื่องนี้
สีน้ำมันเคลือบเงาคืออะไร
- สีน้ำมันเคลือบเงา (Gloss Enamel) มาจากการผสมคำระหว่างการเคลือบ (Enamel) กับความมันวาว (Gloss) บางครั้งก็มีการเรียก สีเคลือบเงา แทนไปได้เลยครับ คุณสมบัติของสีประเภทนี้ คือ ช่วยลดความเสียหายบนพื้นผิวของวัสดุต่าง ๆ เช่น ป้องกันการเกิดสนิม ป้องกันไม้ผุหรือสีถลอก ป้องกันเชื้อรา เป็นต้น โดยปกติแล้วสีน้ำมันเคลือบเงาจะมีส่วนผสมของอัลคิดเรซิน (Alkyd Resins) ซึ่งเป็นสารที่ช่วยในการสร้างฟิล์มหรือสีเคลือบใส ทั้งยังมีความยืดหยุ่นและทนทานต่อสภาพอากาศอีกด้วย สีน้ำมันเคลือบเงาจะมีความเข้มข้นสูง อาจจะแห้งช้ากว่าสีทั่วไป เวลาใช้งานควรผสมกับตัวทำละลายอย่างทินเนอร์ สีประเภทนี้ส่วนใหญ่จะเน้นทาพื้นผิวไม้และเหล็ก ไม่นิยมทาพื้นปูน แต่ก็มีสีบางยี่ห้อที่สามารถทำได้ ในประเทศไทยเรามีสีน้ำมันเคลือบเงาวางขายตามท้องตลาดอยู่หลายตัว ซึ่งมีทั้งสีที่นำเข้าจากต่างประเทศและสีที่ผลิตในประเทศไทยครับ การเลือกสีน้ำมันเคลือบเงาจะค่อนข้างยากสำหรับมือใหม่ เพราะมีรายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่ผู้ซื้อจะต้องสังเกตให้ดี เพราะอาจจะซื้อผิดวัตถุประสงค์ได้ เราจึงนำวิธีการเลือกซื้อสีน้ำมันเคลือบเงามาแชร์ให้อ่านกันครับ
วิธีการเลือกสีน้ำมันเคลือบเงา
- เลือกใช้สีน้ำมันเคลือบเงาตามประเภทของงาน อันดับแรกที่ทุกคนควรคำนึงถึงก็คือ งานที่เราต้องการทาสีเคลือบเงานั้นเป็นงานแบบไหน วัสดุเป็นพื้นผิวแบบใด เพื่อที่เราจะได้เลือกซื้อสีน้ำมันเคลือบเงาให้เหมาะสมกับงานที่ต้องการครับ
- งานไม้ ในปัจจุบันสีน้ำมันเคลือบเงาถูกออกแบบและพัฒนาให้สามารถใช้ในงานไม้ได้ ซึ่งสีประเภทนี้จะต้องมีคุณสมบัติไม่เป็นกรดหรือด่างสูงจนเกินไป และไม่มีน้ำมันกึ่งเหลวที่ทำให้เนื้อไม้แปรสภาพ สำหรับสีน้ำมันเคลือบเงาที่เหมาะสมสำหรับงานไม้ควรเป็นสีสูตรอะคริลิกที่สามารถสร้างชั้นฟิล์มแข็งเคลือบไม้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ข้อดีของการทาไม้ด้วยสีน้ำมันจะช่วยปกป้องเนื้อไม้จากรังสี UV ป้องกันความชื้นจากภายนอก ลดการเกิดชั้นไบโอฟิล์มได้ดีกว่าสีทาไม้ชนิดอื่น ทั้งยังให้เม็ดสีที่เงางามยาวนานครับ
- งานโลหะ แม้ว่าสีน้ำมันเคลือบเงาจะออกแบบมาเพื่อใช้เคลือบพื้นผิวโลหะโดยเฉพาะ แต่ในกลุ่มสีน้ำมันก็จะมีสูตรแยกย่อยออกไป โดยมีรายละเอียดต่างกันดังนี้
- สีน้ำมันเคลือบเงาสำหรับเคลือบกันสนิม สำหรับเคลือบโลหะที่อยู่ในสภาพแวดล้อมความชื้นสูง
- สีน้ำมันเคลือบเงาทาทับหน้า สำหรับโครงสร้างภายในหรือภายนอกที่ต้องการสีสันสดใส
- สีน้ำมันเคลือบเงาสำหรับโลหะมันวาว ซึ่งออกแบบมาเฉพาะเพื่อใช้ในการทาเหล็กกัลวาไนซ์และสเตนเลสสตีล
การเลือกใช้สีน้ำมันเคลือบเงาให้ถูกกับชนิดโลหะจะช่วยให้พื้นผิวหลังการทามีอายุการใช้งานที่ยาวนานมากขึ้นครับ
- งานผิวปูนและคอนกรีต การทาพื้นผิวปูนและคอนกรีตด้วยสีน้ำมันเคลือบเงาจะต้องใช้สีรองพื้นก่อนทาทับเสมอ เพราะสีน้ำมันส่วนใหญ่จะออกแบบมาเพื่อใช้ในการทาพื้นผิวโลหะจึงมีคุณสมบัติที่เป็นกรดหรือด่างมากกว่าสีชนิดอื่น รวมถึงการกระจายตัวเป็นชั้นฟิล์มแบบหนาป้องกันการซึมผ่านของความชื้นได้ดี ทำให้พื้นผิวปูนสะสมความชื้นไว้ภายใต้ชั้นสีมากจนเกิดการผุกร่อน ดังนั้นการเลือกใช้สีน้ำมันเคลือบเงาเพื่อทาบนพื้นผิวปูนจะต้องใช้สีรองพื้นและเลือกใช้สีน้ำมันสูตรเฉพาะที่ออกแบบมาให้สามารถใช้ในการทาพื้นผิวปูนได้เท่านั้นครับ
- เลือกตามคุณสมบัติของสีน้ำมันเคลือบเงา นอกจากจะดูเรื่องพื้นผิวของวัสดุแล้ว เราจำเป็นต้องคำนึงถึงคุณสมบัติที่ต้องการด้วยเช่นกัน ซึ่งสีน้ำมันเคลือบเงาจะมีคุณสมบัติหลัก ๆ ดังต่อไปนี้
- ทนต่อความร้อนและรังสี UV สีน้ำมันเคลือบเงาที่ดีควรมีคุณสมบัติพื้นฐานที่ทนต่อความร้อนจากสภาพแวดล้อม สามารถยืดหยุ่นตามระดับอุณหภูมิภายนอกได้ ในบางกรณีหากเป็นสีน้ำมันเคลือบเงาที่ใช้สำหรับเครื่องจักรกลหรือใช้ในบริเวณที่มีความร้อนสะสมบนพื้นผิวมากกว่าปกติควรเลือกใช้สีทนความร้อนโดยเฉพาะ สำหรับสีที่ใช้ภายนอก เช่น งานโครงสร้างกลางแจ้ง งานแผ่นป้ายโลหะ หรือแม้แต่งานเคลือบประติมากรรมโลหะสีที่ใช้จะต้องทนต่อรังสี UV สามารถปกป้องพื้นผิวใต้ชั้นสีไม่ให้เสื่อมสภาพจากการสัมผัสแสงแดดเป็นเวลานานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- ทนต่อสารเคมีและความชื้น วัตถุประสงค์หลักของการทาสีน้ำมันเคลือบเงาคือการทาเพื่อปกป้องและยืดอายุชิ้นงานไม่ให้เสื่อมสภาพเร็วกว่าปกติ ซึ่งปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดการเสื่อมสภาพนั้นมักจะมาจากสารเคมีที่มีฤทธิ์กัดกร่อน ทั้งกลุ่มที่เป็นกรดด่างรวมถึงกลุ่มที่เป็นสารที่ทำละลาย Nitrocellulose ซึ่งจะทำปฏิกิริยากับพื้นผิวไม้และปูน นอกจากนี้ ยังมีความชื้นซึ่งเป็นตัวแปรสำคัญที่จะทำให้พื้นผิวชิ้นงานเกิดการผุกร่อนหรืออาจเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชันในกลุ่มพื้นผิวโลหะ ดังนั้นสีน้ำมันเคลือบเงาจะต้องมีคุณสมบัติป้องกันสารเคมีและความชื้นเพื่อลดการเสื่อมสภาพของชิ้นงานครับ
เทคนิคการใช้สีน้ำมันเคลือบเงา
- สีน้ำมันเคลือบเงาเป็นสีที่ใช้ได้ทั้งการทาด้วยแปรง ลูกกลิ้ง หรือแม้แต่การฉีดพ่นด้วยกาพ่นสี จึงเป็นสีพื้นฐานที่ไม่ต้องใช้เทคนิคหรืออุปกรณ์เสริมมากนัก แต่สีน้ำมันจำเป็นจะต้องใช้งานในพื้นที่สภาพแวดล้อมที่ความชื้นต่ำ ควรมีการเตรียมพื้นผิวอย่างถูกต้องตามคำแนะนำที่มากับฉลากผลิตภัณฑ์
- ผิวโลหะ จะต้องทำความสะอาดพื้นผิวให้ปราศจากคราบออกไซต์และคราบสารเคลือบเก่า
- ผิวงานปูนและงานไม้ จะต้องใช้สีรองพื้นสำหรับเคลือบผิวชิ้นงานก่อนการทาสีน้ำมันเคลือบเงาทับ การทาสีน้ำมันควรทาทับให้ชั้นฟิล์มมีความหนาและกระจายตัวได้อย่างสม่ำเสมอ เพราะหากมีบริเวณที่ทาไม่ทั่วถึงจะทำให้ความชื้นซึมเข้าสู่เนื้องานจนสีหลุดลอก
แต่ไม่ว่าอย่างไรก็ตาม ไม่ควรทาสีน้ำมันในบริเวณที่มีประกายไฟ เนื่องจากสีน้ำมันทำละลายด้วยสารระเหยไวไฟครับ
ข้อดี-ข้อเสียของ สีน้ำมันเคลือบเงา
ข้อดีของสีน้ำมัน
- มัน เงา สวยงาม
- ใช้ได้กับงานไม้และโลหะ ที่ต้องการความสวยงาม เพราะสีน้ำมันจะซึมเข้ากับเนื้อไม้ได้
- ทำความสะอาดได้ง่าย เพราะมีความมัน วาว
ข้อเสียของสีน้ำมัน
- มีราคาค่อนข้างแพง
- มีกลิ่นค่อนข้างฉุนมาก
- ไม่เหมาะกับงานปูน
สรุป
สรุปง่าย ๆ ว่า สีน้ำมันหรือสีเคลือบเงา เป็นสีที่ใช้ตัวทำละลายเป็นส่วนผสมหรือทำให้เจือจาง เช่น ทินเนอร์ ซึ่งมีลักษณะมัน เงา นิยมใช้ทาเคลือบงานไม้ เพื่อทำให้พื้นผิวมีความสวยงาม มีความเงางาม และรักษาสภาพพื้นผิวให้คงทน ใช้ทางานโลหะ เพื่อให้ความเงางามและสวยงาม ไม่ควรใช้สีน้ำมันกับงานปูน หรือปูนที่มีความชื้น และก่อนที่จะจากกันไปกับ บทความ วิธีการเลือก สีน้ำมันเคลือบเงา ให้ถูกต้องตรงตามจุดประสงค์ในการใช้งานมากที่สุด เรื่องนี้ อยากจะบอกไว้ว่า แม้สีน้ำมันเคลือบเงาจะสามารถใช้ในการเคลือบผิวงานไม้ได้ แต่ทั้งนี้ก็ไม่ควรใช้กับไม้ที่มีความชื้นหรือไม้ที่ยังไม่แห้งสนิท เพราะท้ายที่สุดแล้วจะทำให้ด้านในของไม้เกิดการผุและทำให้สีโป่งพองจนหลุดลอกได้ หากใช้กับพื้นปูนจะต้องมั่นใจว่าเนื้องานปูนไม่มีการซึมผ่านของความชื้นจากพื้นดิน ดังนั้นหากต้องการใช้สีน้ำมันเคลือบผิวกับพื้นไม้หรือพื้นปูนจะต้องมีสีรองพื้นก่อนเสมอ เพื่อทำให้สียึดติดกับชิ้นงานได้ดียิ่งขึ้นครับ
